Szlak Cysterski

Ora et labora, czyli słynne „módl się i pracuj”

Kontemplacje, modlitwy, tajemnice... Klasztory zawsze budziły ciekawość wielu ludzi. Życie toczyło się we wnętrzu zakonu, murami oddzielone od reszty świata.

Zakon cysterski został założony w 1098 roku. Dorobek mnichów jest na tyle ciekawy, że Rada Europy postanowiła utworzyć szlak kulturowy poświęcony historii i dziedzictwu tego zakonu.

Państwa różnią się od siebie kulturą, tradycją i historią, jednak Cystersi, niezależnie od tego gdzie mieli zakon, wszędzie wyznawali te same zasady: ciągłe doskonalenie się w miłości Boga i w cnotach. 

 Źródło: http://www.klasasp2wagrowiec.pl/galeria/albums/CYSTERSI/normal_mapa_szlaku_cysterskiego.jpg 

Podróżowanie Szlakiem Cysterskim może być doskonałym pretekstem do odkrywania i poznawania historii zakonu założonego pod koniec XI wieku przez Roberta z Molesmes. Pierwsze klasztory w Polsce zaczęły pojawiać się około 1153 roku. Spośród około dwudziestu pięciu zakonów męskich do dnia dzisiejszego przetrwały:

cztery opactwa: Jędrzejów, Kraków Mogiła, Szczyrzyc, Wąchock

oraz przeoraty: Henryków, Kraków Szklane Domy, Oliwa, Sulejów

Warto dodać, że klasztory w Szczyrzycu i w Mogile istnieją nieprzerwanie od momentu założenia. Opactwo w Szczyrzycu zostało założone w 1234 roku. Klasztor przetrwał najazd Tatarów, Szwedów, pożar w 1765 roku, czy też napad zbójników. W znajdującym się tam muzeum można zobaczyć zbiory militarne takie jak: miecz japoński, kris malajski, cep bojowy, spisa kozacka oraz różne przykłady broni palnej i uzbrojenia. Ponadto bogate zbiory minerałów, skał, monet i banknotów, czy też ząb mamuta. Jeżeli chodzi o zbiory sakralne odnajdziemy tam między innymi: „Psałterz Dawidowy” z XVIII wieku, figurę Matki Bożej z XVI wieku, ornaty i dalmatyki oraz pamiątki z cerkwi prawosławnych. 

Opactwo w Mogile również zostało założone w początkach XIII wieku. Pierwszymi fundatorami klasztoru byli Odrowążowie. W Mogile znajduje się łaskami słynący wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego. Przebywając w opactwie można zobaczyć Kaplicę Cudownego Pana Jezusa Mogilskiego, Bazylikę i Klasztor, Kaplicę Akademicką, a także ogród klasztorny, krużganki i kapitularz.

Średniowieczne klasztory to nie tylko przykład ówczesnej architektury, ale też historia i tajemnica ukryta w murach zakonów. Przez tyle wieków mnisi zgromadzili mnóstwo zabytków – świadectwa dawnego świata. Warto wiedzieć, że to właśnie Cystersi, jako pierwsi w Polsce, stworzyli kuźnie i zaczęli wytapiać żelazo. Inną nowiną jest, że część klasztorów w Małopolsce mogła wybijać własne monety.

Zakonnicy z modlitwą na ustach i pracą w dłoniach przyczynili się do rozwoju kultury i nauki, jak też rzemiosła i rolnictwa.

Zabytki na trasie Szlaku

Wymieniając miejscowości alfabetycznie, w których znajdują się obiekty cysterskie, można wyliczyć: Bardo, Bierzwnik, Bledzew, Bukowo Morskie, Byszewo, Cedynia, Chełmno, Czarna Góra, Henryków, Jemielnica, Jędrzejów, Jodłownik, Kamieniec Ząbkowicki, Kaszczor, Kołbacz, Koprzywnica, Koronowo, Koszalin, Krzeszów, Ląd, Lubiąż, Ludźmierz, Łekno, Marianowo, Mironice, Mogiła, Obra, Oliwa, Ołobok, Owińska, Paradyż, Pelplin, Pelczyce, Pogódki, Przemęt, Recz, Rokitno, Rudy, St. Dworek Zemsko, Sulejów, Szczecin, Szczyrzyc, Szklane Domy, Szpetal, Toruń, Trybsz, Trzebnica, Wąchock, Węgrowiec, Wieleń, Winniki, Wolin i Żarnowiec.

Źródło: http://www.szlakcysterski.org